Asset Publisher
Użytkowanie
Fot. z archiwum nadleśnictwa
Fot. Krzysztof Janowski
Fot. Krzysztof Janowski
Fot. Krzysztof Janowski
Użytkowanie lasu to korzystanie z jego zasobów – pozyskanie drewna, zbiór płodów runa leśnego, zbiór roślin lub ich części na potrzeby przemysłu farmaceutycznego, pozyskanie choinek, eksploatacja kopalin i wiele innych. Leśnicy umożliwiają społeczeństwu korzystanie z darów lasu, ale w sposób zapewniający mu trwałość.
Rozmiar pozyskania drewna określony jest w planie urządzenia lasu, który sporządzany jest dla każdego nadleśnictwa na 10 lat. Zapewnia on pozyskiwanie drewna w granicach nie tylko nieprzekraczających możliwości produkcyjnych lasu, lecz także systematycznie zwiększających zapas drewna pozostającego w lasach, tzw. zapas na pniu. Krótko mówiąc, leśnicy prowadzą w lasach gospodarkę w sposób zapewniający ich trwałość i możliwość biologicznego odtwarzania.
O wielkości pozyskania drewna decyduje tzw. etat cięć określony w każdym planie urządzenia lasu. Jest to ilość drewna możliwa do wycięcia w określonych drzewostanach na określonej powierzchni w okresie 10 lat, które obejmuje plan. Dzięki temu, że etat jest niższy niż przyrost drewna w tym samym okresie, następuje stały wzrost zapasu „drewna na pniu" (w Polsce pozyskuje się ok. 55 proc. przyrostu). Ocenia się, że zasobność polskich lasów wynosi obecnie ponad 2,049 mld m sześć. drewna.
Pozyskane drewno pochodzi z:
- cięć rębnych – usuwania z lasu drzewostanów „dojrzałych"; ich podstawowym celem jest przebudowa i odtworzenie drzewostanów;
- cięć pielęgnacyjnych (czyszczeń i trzebieży) – usuwania z lasu części drzew uznanych za niepożądane i szkodliwe dla pozostałych drzew i wartościowych elementów drzewostanu;
- cięć niezaplanowanych – są one konsekwencją wystąpienia klęsk żywiołowych w lasach.
Przeczytaj więcej na www.lasy.gov.pl.
Po III rewizji Urządzania Lasu nastąpiła znaczna zmiana struktury siedlisk, a co za tym idzie typów rębni. W latach 1988-1997 Nadleśnictwo wykonało rębnie złożone na powierzchni 25 ha, a na lata 1998-2007 powierzchnia zaplanowana przez urządzanie wzrosła do 559 ha. Wynikiem tak drastycznej zmiany układu siedlisk jest fakt, że znaczna część drzewostanów 68% powierzchni jest częściowo zgodna z aktualnie określonymi siedliskami. Tak znaczący udzał drzewostanów częściowo zgodnych z siedliskiem wynika z braku w składzie dęba jako gatunku panującego. Aby zmienić powyższy układ zapoczątkowano przebudowę części drzewostanów niezgodnych z siedliskiem przez wprowadzanie podsadzeń dębem, bukiem i świerkiem w drzewostanach młodszych klas wieku. Znaczna część powierzchni leśnej Nadleśnictwa Gniezno około 50% znajduje się na zalesionych gruntach porolnych. Zalesienia te były prowadzone głównie w okresie powojennym. Fakt ten ma istotny wpływ na stukturę wiekową drzewostanów Nadleśnictwa. Około 60% powierzchni leśnej to drzewostany w przedziale wiekowym 20-60 lat. Znajduje to odzwierciedlenie w układzie sortymentowym - 70% pozyskiwanego drewna stanowi drewno średniowymiarowe, którego pozyskanie jest kosztowne w stosunku do cen uzyskanych ze sprzedaży 1 m3 drewna. Taki układ wiekowy determinuje efektywność ekonomiczną Nadleśnictwa. Typy rębni W gospodarstwie zrębowym zasadniczym rodzajem rębni jest rębnia zupełna pasowa Ib z szerokością pasa zrębowego do 60m i powierzchnią zrębu do 4ha. Na siedlisku LMśw w celu przebudowy litych drzewostanów sosnowych na mieszane w miarę możliwości projektowano rębnię gniazdową zupełną IIIa o szerokości pasa manipulacyjnego do 100m i powierzchni do 6ha. W drzewostanach, w których istnieje odnowienie naturalne lub sztuczne lub istnieją możliwości jego uzyskania pod osłoną drzewostanu zastosowano rębnie złożone IIb (częściowa pasowa) lub IIIb (gniazdowa częściowa).
Asset Publisher
Aby powrócił las
Aby powrócił las
Minęły dwa lata od dnia, w którym huragan połamał setki tysięcy drzew naszych lasów. Na uprzątniętej powierzchni pojawia się nowe pokolenie lasu. Podsumowujemy, co przez ten czas niezwykle intensywnej pracy, zostało wykonane na powierzchniach klęskowych.
Łączna powierzchnia wszystkich szkód po nawałnicach z 11 sierpnia 2017r. w Nadleśnictwie Gniezno to ok. 4500 ha zniszczonych lasów. Ta powierzchnia stanowi 1/ 4 wszystkich lasów naszego nadleśnictwa. W tym łączna powierzchnia do całkowitego odnowienia ( tj. posadzenia nowego lasu) na terenie nadleśnictwa to aż 1950 ha, nadleśnictwo w bieżącym roku posadziło już nowy las na powierzchni 235,7 ha. Zakończenie sadzenia nowego lasu (odnawianie powierzchni poklęskowej) potrwa do 2023 roku.
Łączna oszacowana masa drewna poklęskowego, które należało uprzątnąć z klęskowiska to 640 000 m3 grubizny netto (800 000 m3 grubizny brutto). Masa drewna poklęskowego już uprzątniętego i zagospodarowanego – 571 042 m3 (w tym 519 021 m3 grubizny i 52 021 m3 drobnicy) Aby uprzątnąć zniszczone powierzchnie leśne przy ścince i zrywce drewna pracowało 15 zestawów maszyn specjalistycznych typu harwester i forwarder oraz 12 brygad ręcznych.
Na terenach poklęskowych sprawdziło się maszynowe pozyskanie drewna, które można określić jako metodę szybką i bezpieczną. Aby odnowić powierzchnie poklęskowe należy wykonać jeszcze szereg prac gospodarczych takich jak: uprzątnięcie powierzchni z korzeni, pniaków i gałęzi, przygotowanie gleby za pomocą orki, posadzenie nowych drzew, pielęgnacje posadzonego młodego lasu, ogrodzenie częściowe cennych gatunków drzew i zabezpieczenie upraw przed zgryzaniem przez zwierzęta leśne, wykonywanie ewentualnych poprawek w nasadzeniach, zabezpieczenie nowych powierzchni leśnych przez zagrożeniem od pożaru.
Po sprzątnięciu zniszczonego drzewostanu (zagospodarowaniu drewna poklęskowego) przystąpiono do przygotowania powierzchni leśnej pod sadzenia nowych drzewek. Do tych prac zastosowano maszyny rozdrabniające, których zadaniem było rozdrobnienie pozostałości pozrębowych (gałęzie) oraz odrostów inwazyjnych krzewów gatunku czeremcha amerykańskia występujących na powierzchniach planowanych do odnowień.
Z uwagi na bardzo dużą zniszczoną powierzchnię drzewostanów, Nadleśnictwo jak najszybciej przystąpiło do odnowienia lasu. W pracach tych obok sadzenia ręcznego wykorzystuje się specjalistyczne sadzarki ciągnikowe, a także prowadzi się odnowieniem z siewem, czyli wysiewa nasiona drzew leśnych bezpośrednio do przygotowanej uprzednio gleby. Jesienią 2018 r. posadzono nowy las na 14 ha, w roku bieżącym posadzono drzewka na 236 ha i planuje się posadzić nowy las na kolejnych 60 ha , a na 2020 rok zakłada się sadzenie lasu na pow. ok. 400 ha.
Obecnie sadzenie prowadzone jest na porolnych siedliskach leśnych, na których wysadzana jest sosna (50-70%) oraz dąb b.szyp i dąb szyp., brzoza, olcha, lipa, grab, klon i innych gatunków liściastych. Szacowana liczba sadzonek potrzebnych do całkowitego odnowienia powierzchni klęskowych to aż 13 mln sadzonek drzew. 100 % powierzchni nadleśnictwa dotkniętej klęską została ponownie udostępniona, zniesiono zakaz wstępu.
W akcję związanej z odnowieniem lasu na terenie Nadleśnictwa Gniezno włączyło się wiele środowisk, w tym poznański Wydział Leśny Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. W akcję sadzenia zaangażowali się również mieszkańcy miasta Gniezna, gnieźnieńskich firm, społeczność gnieźnieńskich szkół, pracownicy Starostwa Powiatowego, sołectwa Żydowo i okolicznych miejscowości oraz odbywający karę w Zakładzie Karnym w Gębarzewie . Należy podkreślić, że wykonanie takiego ogromnego rozmiaru pracy związanej z porządkowaniem zniszczonych drzewostanów, możliwe było dzięki niesamowitemu wkładowi pracy wszystkich zaangażowanych osób w usuwanie skutków klęski.
