Wydawca treści
Lasy regionu
Nadleśnictwa należące do RDLP w Poznaniu zarządzają majątkiem Skarbu Państwa na powierzchni 440 351,96 ha, w tym lasy zajmują 419 650,83 ha
Lasy te występują głównie w Województwie Wielkopolskim, z wyjątkiem jego północnej części, oraz na niewielkich obszarach Województw: Dolnośląskiego, Lubuskiego, Łódzkiego i Kujawsko-Pomorskiego. Lesistość zasięgu terytorialnego RDLP, z uwzględnieniem lasów innych własności, stanowi 22 % i jest bardzo zróżnicowana. Dominuje krajobraz rolniczy z rozdrobnionymi kompleksami leśnymi. Wysoką lesistością charakteryzuje się część północna z dużymi, zwartymi kompleksami leśnymi (Puszcza Notecka, Puszcza Zielonka) i Południowa (Lasy Antonińsko-Sycowskie). Na pozostałym obszarze występują wyspowo, dość regularnie rozmieszczone, duże kompleksy leśne jak: Bory Nowotomyskie, Lasy Włoszakowickie, Lasy Nadbaryckie, Lasy Kórnickie, Lasy Czerniejewskie, Lasy Skorzęcińskie, Lasy Czeszewskie, Bory Grodzieckie.
Teren RDLP w Poznaniu, według regionalizacji przyrodniczo-leśnej, należy głównie do III Krainy Wielkopolsko-Pomorskiej. Niewielki obszar na wschodzie w okolicy Koła (Wysoczyzna Kłodawska) należy do IV Krainy Mazowiecko-Podlaskiej, oraz na Południu w okolicy Sycowa (Wzgórza Trzebnicko-Ostrzeszowskie i Równina Oleśnicka) – do V Krainy Śląskiej. Klimat jest łagodny ze względu na znaczący wpływ powietrza pochodzenia oceanicznego, jednak zróżnicowany. Na krańcach zachodnich średnia temperatura roczna sięga 8,5 0C, na wschodnich spada do 8 0C w związku z postępującą w kierunku wschodnim kontynentalizacją klimatu. Ilość opadów wodnych jest niewielka – około 550 mm rocznie, w części wschodniej spada do 450 mm, na krańcach południowych wzrasta do 650 mm. Otwarte tereny wielkich równin sprzyjają swobodnemu przepływowi mas powietrza o różnym pochodzeniu, stąd duża zmienność zjawisk pogodowych. Termiczny okres wegetacyjny jest długi i przekracza 220 dni, w części wschodniej spada do 210 dni w roku.
Krajobraz ukształtowany został na większości obszaru RDLP - w części północnej i środkowej, w mezoregionach: Puszczy Noteckiej, Pojezierzy Wielkopolskich, Równiny Nowotomyskiej, Równiny Opalenicko-Wrzesińskiej, Wysoczyzny Leszczyńskiej i Borów Grodzieckich - przez zlodowacenie bałtyckie. Rozległe, sfalowane równiny moren dennych urozmaicone są licznymi pagórkami moren czołowych, piaszczystymi równinami uformowanymi przez odpływające wody z lądolodu i jeziorami na pojezierzach: Poznańskim, Gnieźnieńskim, Międzychodzko-Sierakowskim, Sławskim, Leszczyńskim. Na wielu piaszczystych równinach wiatry uformowały pagórkowate obszary wydmowe, największe z nich charakteryzują Puszczę Notecką.
Krajobraz części południowej - fragmenty Wysoczyzny Leszczyńskiej, Mezoregion Krotoszyński, Wysoczyzna Turecka, Wysoczyzna Kłodawska, Kotlina Żmigrodzka, Milicka i Grabowska, Równina Oleśnicka, Wzgórza Trzebnicko-Ostrzeszowskie - ukształtowany został przez starsze zlodowacenie środkowopolskie, stąd rzeźba tego terenu jest mniej urozmaicona i charakteryzuje się brakiem jezior. Jednak to tutaj znajduje się najwyższe wzniesienie morenowe w Wielkopolsce – Kobyla Góra (284 m npm).
Charakterystyczna jest obecność w krajobrazie zalewowych dolin rzecznych: Warty, Prosny, Obry i mniejszych rzek, oraz rozległych pradolin: warszawsko-berlińskiej, łączącej bieg środkowej Warty poprzez łęgi obrzańskie do Odry, oraz pradoliny Baryczy.
Z budową geologiczną regionu i lokalizacją lasów w terenach mniej przydatnych dla rolnictwa związana jest jakość gleb leśnych. Około 30 % powierzchni to zalesione dawne grunty rolne. Największe powierzchnie zajmują utworzone z piasków gleby rdzawe i bielicowe, mniejsze – utworzone z glin i innych utworów zwałowych gleby brunatne i płowe. W dolinach zalewowych i obniżeniach terenu dominują, wykształcone w procesach bagiennych, gleby murszaste, czarne ziemie, gleby torfowe i murszowe.
Spośród typów lasów dominują bory świeże i mieszane bory świeże. Siedliska borowe zajmują ogółem 50 % powierzchni. 49 % powierzchni zajmują siedliska lasowe, dominują tutaj lasy mieszane i lasy liściaste, na które składają się głównie grądy z grabem i dąbrowy, a w miejscach wilgotnych, zalewowych, w dolinach rzek i strumieni: łęgi jesionowo-wiązowo-dębowe, wierzbowo-topolowe, 2,8 % zajmują olsy.
Najliczniej spotykanym gatunkiem, w większości siedlisk leśnych jest sosna – na 77,2 % powierzchni. Wyjątkowo duży udział w skali kraju zajmują dęby – 12,6 %. Brzoza i olsza zajmują odpowiednio 3,6 i 4,6 %. Pozostałą niewielką powierzchnię zajmują: świerk, buk, grab i topole.
W borach sosnowych wykształciły się cenne ekotypy sosny. Na zachodnim krańcu – sosna bolewicka, na południowym – sosna rychtalska. W lasach często spotykane są dąbrowy, z których najbardziej znana jest dąbrowa krotoszyńska, jako jeden z największych kompleksów drzewostanów dębu szypułkowego w Polsce, którego drewno osiąga tutaj najwyższą jakość. Cenne dąbrowy dębu bezszypułkowego to dąbrowy: rychtalskie, włoszakowickie, grodziskie i z Puszczy Zielonki.
Trudne warunki przyrodnicze oraz urbanizacja złożyły się na priorytet funkcji ochronnych lasu. Lasy o różnych kategoriach ochronności stanowią 56,3 % powierzchni. Średni wiek drzewostanów to 62 lata. Najwięcej jest drzewostanów, w przedziale 61-80 lat zajmują 20,2 % powierzchni, w przedziale 41-60 lat – 19,8 %. Drzewostanów młodych – w wieku do 40 lat jest 27,7 %, a drzewostany dojrzałe (ponad 80-letnie) jest 25,3 % udziału powierzchniowego. Średnia zasobność drzewostanów wynosi 261 m3ha, a w ciągu roku przyrasta na 1 hektarze lasu około 8,64 m3 brutto masy drzewnej na hektar.
Najnowsze aktualności
Aby powrócił las
Aby powrócił las
Minęły dwa lata od dnia, w którym huragan połamał setki tysięcy drzew naszych lasów. Na uprzątniętej powierzchni pojawia się nowe pokolenie lasu. Podsumowujemy, co przez ten czas niezwykle intensywnej pracy, zostało wykonane na powierzchniach klęskowych.
Łączna powierzchnia wszystkich szkód po nawałnicach z 11 sierpnia 2017r. w Nadleśnictwie Gniezno to ok. 4500 ha zniszczonych lasów. Ta powierzchnia stanowi 1/ 4 wszystkich lasów naszego nadleśnictwa. W tym łączna powierzchnia do całkowitego odnowienia ( tj. posadzenia nowego lasu) na terenie nadleśnictwa to aż 1950 ha, nadleśnictwo w bieżącym roku posadziło już nowy las na powierzchni 235,7 ha. Zakończenie sadzenia nowego lasu (odnawianie powierzchni poklęskowej) potrwa do 2023 roku.
Łączna oszacowana masa drewna poklęskowego, które należało uprzątnąć z klęskowiska to 640 000 m3 grubizny netto (800 000 m3 grubizny brutto). Masa drewna poklęskowego już uprzątniętego i zagospodarowanego – 571 042 m3 (w tym 519 021 m3 grubizny i 52 021 m3 drobnicy) Aby uprzątnąć zniszczone powierzchnie leśne przy ścince i zrywce drewna pracowało 15 zestawów maszyn specjalistycznych typu harwester i forwarder oraz 12 brygad ręcznych.
Na terenach poklęskowych sprawdziło się maszynowe pozyskanie drewna, które można określić jako metodę szybką i bezpieczną. Aby odnowić powierzchnie poklęskowe należy wykonać jeszcze szereg prac gospodarczych takich jak: uprzątnięcie powierzchni z korzeni, pniaków i gałęzi, przygotowanie gleby za pomocą orki, posadzenie nowych drzew, pielęgnacje posadzonego młodego lasu, ogrodzenie częściowe cennych gatunków drzew i zabezpieczenie upraw przed zgryzaniem przez zwierzęta leśne, wykonywanie ewentualnych poprawek w nasadzeniach, zabezpieczenie nowych powierzchni leśnych przez zagrożeniem od pożaru.
Po sprzątnięciu zniszczonego drzewostanu (zagospodarowaniu drewna poklęskowego) przystąpiono do przygotowania powierzchni leśnej pod sadzenia nowych drzewek. Do tych prac zastosowano maszyny rozdrabniające, których zadaniem było rozdrobnienie pozostałości pozrębowych (gałęzie) oraz odrostów inwazyjnych krzewów gatunku czeremcha amerykańskia występujących na powierzchniach planowanych do odnowień.
Z uwagi na bardzo dużą zniszczoną powierzchnię drzewostanów, Nadleśnictwo jak najszybciej przystąpiło do odnowienia lasu. W pracach tych obok sadzenia ręcznego wykorzystuje się specjalistyczne sadzarki ciągnikowe, a także prowadzi się odnowieniem z siewem, czyli wysiewa nasiona drzew leśnych bezpośrednio do przygotowanej uprzednio gleby. Jesienią 2018 r. posadzono nowy las na 14 ha, w roku bieżącym posadzono drzewka na 236 ha i planuje się posadzić nowy las na kolejnych 60 ha , a na 2020 rok zakłada się sadzenie lasu na pow. ok. 400 ha.
Obecnie sadzenie prowadzone jest na porolnych siedliskach leśnych, na których wysadzana jest sosna (50-70%) oraz dąb b.szyp i dąb szyp., brzoza, olcha, lipa, grab, klon i innych gatunków liściastych. Szacowana liczba sadzonek potrzebnych do całkowitego odnowienia powierzchni klęskowych to aż 13 mln sadzonek drzew. 100 % powierzchni nadleśnictwa dotkniętej klęską została ponownie udostępniona, zniesiono zakaz wstępu.
W akcję związanej z odnowieniem lasu na terenie Nadleśnictwa Gniezno włączyło się wiele środowisk, w tym poznański Wydział Leśny Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. W akcję sadzenia zaangażowali się również mieszkańcy miasta Gniezna, gnieźnieńskich firm, społeczność gnieźnieńskich szkół, pracownicy Starostwa Powiatowego, sołectwa Żydowo i okolicznych miejscowości oraz odbywający karę w Zakładzie Karnym w Gębarzewie . Należy podkreślić, że wykonanie takiego ogromnego rozmiaru pracy związanej z porządkowaniem zniszczonych drzewostanów, możliwe było dzięki niesamowitemu wkładowi pracy wszystkich zaangażowanych osób w usuwanie skutków klęski.
